2 Kronieken 11
05Rechabeam haar zien woonstee in Jeruzalem en hai baauwde verschaaiden steden in Juda om tot vestingsteden.
06Hai verbaauwde Betlehem, Etam en Tekoä,
07Bet-Sur, Socho en Adullam,
08Gat, Maresa en Zif,
09Adoraïm, Lachis en Azeka,
10 Sora, Ajjalon en Hebron. Dat wazzen aalmoal vestingsteden dij in Juda en Benjamin laggen.
11 Hai muik ter staarke steden van, stelde overaal n kommedant aan en legde der veurroaden aan van eterij, eulie en wien.
12 Boetendes stuurde hai noar aal dij verschillende steden schilden en speren. Zodounde muik hai dij steden hail staark en kon hai Juda en Benjamin in zien macht holden.
13 De priesters en Levieten dij deur hail Israël hèn woonden, verhoesden oet heur aigen kontrainen noar hom tou.
14 De Levieten luiten heur gruinlaand en bezittens in steek en kwammen in Juda en Jeruzalem; want Jerobeam en zien zeuns muiken heur t onmeugelk om t priesteramt veur de HEER te beklaiden.
15 Dij haren veur zokzulm priesters aansteld op de ovverhögten veur de bosgaisten en ook veur de beelden van bolkaalver dij hai moaken loaten haar.
16 Achter dij priesters en Levieten aan kwammen veul mensken oet ale stammen van Israël, dij de HEER, de God van Israël, vervaast vereren blieven wollen en dij noar Jeruzalem tou kwammen om de HEER, de God van heur veurolden, ovvers te brengen.
17 Zo muiken zai t keunenkriek Juda staarker en wazzen ze drij joar laank n grode steun veur Rechabeam, Salomo zien zeun. Aal dij drij joar volgden ze t veurbeeld van David en Salomo.
18 Rechabeam traauwde mit Machalat. Zai was n dochter van Jerimot, dij n zeun van David was. Heur moeke was Abihaïl, dochter van Eliab, n zeun van Isaï.
19 Zai kreeg drij zeuns mit hom: Jeüs, Semarja en Zaham.
20 Noa heur traauwde hai mit Maächa, n dochter van Absalom. Dij kreeg mit hom Abia, Attai, Ziza en Selomit.
21 Rechabeam was mit Maächa, Absalom zien dochter, nog wiezer as mit aal zien aander vraauwen en bievraauwen. Hai haar ja achtien vraauwen en wel sesteg bievraauwen. Hai kreeg achtentwinneg zeuns en sesteg dochters.
22 Rechabeam koos Abia, Maächa heur zeun, oet as zien opvolger; zodounde muik hai hom kroonprins boven zien bruiers.
23 Hai was zo verstandeg dat hai zien aander zeuns oetstuurde noar ale kontrainen en ale vestingsteden van Juda en Benjamin. Hai gaf heur etendrinken in overvloud en zöchte veur heur n hail bult vraauwen oet.
01Dou Rechabeam as keunenk vaast in t zoadel zat en n machteg man worden was, luiten hai en hail Israël zok niks aan de wet van de HEER gelegen liggen.
02Omdat zai de HEER ontraauw worden wazzen, trok Sisak, keunenk van Egypte, in t viefde joar van keunenk Rechabeam tegen Jeruzalem op.
03Hai haar twaalfhonderd striedwoagens en sestegdoezend man peervolk bie zok, en n ontelboar groot leger oet Egypte van Libiërs, Nubiërs en Sukkieten.
04Hai veroverde de vestingsteden van Juda en trok wieder tot stoef bie Jeruzalem.
05Dou kwam de profeet Semaja noar Rechabeam tou en noar de overstes van Juda dij op loop veur Sisak, in Jeruzalem bie nkander kommen wazzen. Hai zee tegen heur: “Dit het de HEER joe te zeggen: 'Ie hebben mie in steek loaten. Doarom loat ik joe ook in steek en geef ik joe over aan Sisak.'”
06De overstes van Israël en de keunenk gingen daip deur t stof en ze zeden: “De HEER staait in zien recht!”
07Dou de HEER zag dat ze zo daip deelgingen, richtte hai t woord tou Semaja: “Omdat zai daip deur t stof goan binnen, zel ik heur nait vergraimen. Ik zel heur tegen t leste toch nog oetkomst geven en mien kwoadhaid nait haildaal deur Sisak op Jeruzalem ofreageren.
08Mor ze mouten zok aal veur Sisak deelgeven. Den zellen ze waiten wat of t onderschaaid is: mie dainen of n keunenk van de wereld.”
09Keunenk Sisak van Egypte ging op Jeruzalem òf. Hai roofde ale kostboarheden oet tempel van de HEER en oet t hoes van de keunenk. Ales nam hai mit, alderdeegs de golden schilden dij Salomo moaken loaten haar.
10 Doarveur in stee luit keunenk Rechabeam kopern schilden moaken. Dij gaf hai in beheer aan de kommedanten van de wacht dij de ingang van t pelaais bewoakte.
11 Ieder bòt as de keunenk noar de tempel van de HEER ging, kwammen de soldoaten van de wacht dij schilden ophoalen om ze te droagen en noatied brochten zai ze weerom noar woapenkoamer.
12 Omdat Rechabeam zok deelgeven haar, beterde de kwoadhaid van de HEER op hom weer over; hai wol keunenk ook nait haildaal te gronde richten. Boetendes was der ook wel wat gouds in Juda.
13 Keunenk Rechabeam luit zien gezag in Jeruzalem vannijs gelden. Hai was ainenvatteg joar dou hai keunenk wer en hai regaaierde zeuventien joar in Jeruzalem, de stad dij de HEER oet ale stammen van Israël oetkozen haar om zien noam te vestegen. Zien moeke haitte van Naäma en was ofkomsteg oet Ammon.
14 Mor Rechabeam dee wat verkeerd was, want hai richtte zok nait mit zien haile haart op de HEER.
15 t Haile verhoal van Rechabeam staait van t begun tot t èn opschreven in de kronieken van de profeet Semaja en van Iddo, dij gezichten zag. t Staait aalmoal in de geslachtsregisters. Der was hailtieddeur oorlog tussen Rechabeam en Jerobeam.
16 Dou Rechabeam sturf, wer hai te rusten legd bie zien veurolden. Hai wer begroaven in de stad van David. Zien zeun Abiam wer keunenk in zien stee.
01In t achtiende joar dat keunenk Jerobeam regaaierde, wer Abiam keunenk over Juda.
02Drij joar regaaierde hai in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Micha; zai was n dochter van Uriël oet Gibea.
Der was oorlog tussen Abiam en Jerobeam.
03Mit n leger van vaaierhonderddoezend kundege soldoaten, aalmoal oetzöchte kriegers, ging Abiam t gevecht in. Jerobeam stelde zok mit aachthonderddoezend keursoldoaten, aalmoal dappere helden, tegen hom over.
04Dou ging Abiam op de Semaraïm stoan, n baarg in Efraïm, en raip: “Jerobeam, luster noar mie, en ie ook, Israël!
05Ie waiten toch wel dat de HEER, de God van Israël, t keunenkschop over Israël veur aaltied aan David en zien zeuns geven het, bezegeld mit n zoltverbond?
06Evenzogoud is dij Jerobeam, zeun van Nebat, dij n knecht van David zien zeun Salomo was, in opstand kommen en het rebulie moakt tegen zien heer.
07n Ploug leeglopers en niksnutten sloot zok bie hom aan en muik zok boas over Rechabeam, Salomo zien zeun. Rechabeam was nog n waikbakken jongkerel en nait tegen heur opwozzen.
08Nou main ie dat ie joe verzetten kinnen tegen t keunenkschop van de HEER dat in handen van de noazoaten van David ligt. Want ie hebben n groot leger en ie hebben boetendes de golden bolkaalver bie joe dij Jerobeam veur joe as goden moaken loaten het.
09Haar ie ook nait de priesters van de HEER, de noazoaten van Aäron, en de Levieten votjagd en joezulm priesters aansteld, zo as ook aander volken dat doun? Elk dij mit n jonge bol en zeuven rammen aanzetten kwam, kon bie joe priester worden veur dij zogezegde goden.
10 Mor ons God is de HEER. Wie hebben hom nait in steek loaten. Ons priesters, noazoaten van Aäron, dainen de HEER en Levieten helpen heur doarbie.
11 Elke mörgen en elke oavend brengen zai brandovvers veur de HEER, brengen reukovvers, leggen teunbroden kloar op de toavel dij mit zuver gold besloagen is en steken elke oavend de lampen in de golden luchters aan. Wie holden ons aan wat de HEER ons opdroagen het, mor ie hebben hom in steek loaten.
12 God gaait bie ons veurop, den kommen zien priesters dij kloarstoan om op trompetten te bloazen en t taiken veur de aanvaal te geven. Isrelieten, goa toch nait in t gevecht mit de HEER, de God van joen veurolden; t zel joe maal opbreken.”
13 In tied haar Jerobeam n dail van zien troepen n omtrekkende bewegen moaken loaten en legde n hinderloag achter heur rug. Judeeërs zatten tussen t leger tegen heur over, en n hinderloag achter zok.
14 Dou Judeeërs achteromkeken, zagen ze dat ze van veuren en van achtern aanvalen werden. Zai raipen de HEER aan en de priesters bluizen op heur trompetten.
15 Dou de Judese soldoaten oorlog-en-aanvaal begunden te bèlken, luit God Jerobeam en hail Israël versloagen deur Abiam en Juda.
16 De Isrelieten gingen veur de Judeeërs op loop, mor de HEER leverde heur aan de Judeeërs oet.
17 Abiam en zien leger brochten d' Isrelieten n swoare slag tou: van Israël sneuvelden viefhonderddoezend man van heur keurtroepen.
18 Zodounde mozzen d' Isrelieten dij dag daip deur t stof. Judeeërs wazzen heur de boas bleven, omdat zai steun zöchten bie de HEER, de God van heur veurolden.
19 Abiam juig achter Jerobeam heer en veroverde n stokkewat steden op hom: Betel, Jesana en Efron mit ale dörpen der omtou.
20 Jerobeam kon nait meer op krachten kommen in tied dat Abiam regaaierde. De HEER sluig hom zo, dat hai sturf.
21 Zodounde kwam Abiam aal meer op kloeten. Hai nam zok vattien vraauwen en kreeg twijentwinneg zeuns en zestien dochters.
22 Aal wat ter wieder te doun west het bie Abiam zien handel en wandel en wat hai zegd het, staait beschreven in de verkloarens van de profeet Iddo.
23 Dou Abiam sturf, wer hai te rusten legd bie zien veurolders. Hai wer begroaven in de stad van David. Zien zeun Asa wer keunenk in zien stee.
In tied dat Asa regaaierde, haar t laand tien joar rust en vree.
01Asa dee wat goud en recht was in d' ogen van de HEER, zien God.
02Hai dee d' altoars van vremde goden aan zied en luit d' ovverhögten slichten, hai sluig de haailege stainen aan groezels, en kapte de wijde poalen om.
03Hai druig de Judeeërs op, dat zai zollen zok haildaal richten op de HEER, de God van heur veurolders en zok holden aan zien wet en zien leefregels.
04In ale steden van Juda luit hai d' ovverhögten slichten en de wierookaltoars ofbreken. Dou hai regaaierde was ter rust in t keunenkriek.
05Omdat ter rust in t laand was en omdat ter in dij joaren gain oorlog tegen hom was, kon Asa vestingsteden in Juda baauwen. De HEER gaf hom ja rust en vree.
06Asa zee tegen de Judeeërs: “Loat wie der staarke steden van moaken, der muren omtou baauwen mit toorns en poorten mit grondels. t Laand is nou nog van ons, want wie hebben de HEER, ons God, zöcht en hai het ons rondomheer rust en vree geven.” Ze begunden dou te baauwen en t waark schoot goud op.
07Asa haar n leger van drijhonderddoezend man Judeeërs mit grode schilden en speren, en ook nog twijhonderdtachtegdoezend man oet Benjamin mit lutje schilden en pielenbogen. t Wazzen aalmoal kundege soldoaten.
08n Zet loater kwam Zerach, n Nubiër, Juda binnenvalen mit n leger van honderddoezenden soldoaten en wel drijhonderd striedwoagens. Hai kwam tot aan Maresa tou.
09Asa ging hom in de muit en zai stelden zok in slagodder op in de leegte van Sefata, bie Maresa.
10 Dou raip Asa tot de HEER, zien God: ” HEER, boeten joe is ter ja gainent dij n machteloze helpen kin as e tegenover n overmacht staait. Help ons HEER, ons God, wie reken ja op joe. Wie binnen tegen dizze overmacht in t geweer kommen, omdat wie op joen noam vertraauwen. HEER, ie binnen ons God, loat nait tou dat n gewone staarveling wat tegen joe begunnen kin.”
11 De HEER versluig de Nubiërs veur Asa en Juda, en de Nubiërs gingen op loop.
12 Asa en zien leger zatten achter heur heer tot aan Gerar tou. Der kwammen zoveul Nubiërs om haals dat ter veur heur gain holden meer aan was: zai leden n dikke neerloag tegen de HEER en zien leger. Judeeërs hebben doar n hail bult roofgoud oetsleept.
13 Dou veroverden ze ale steden in de buurt van Gerar. Lu doar wazzen ja verlamd van schrik veur de HEER. Aal dij steden werden leeghoald. Der was ook ja n bult roofgoud te hoalen.
14 Ook tènten van vijboeren hebben ze overvalen en ze hebben n mennegte aan schoapen, segen en kemélen mitnomen. Dou gingen ze noar Jeruzalem weerom.
01De gaist van God kwam over Azarja, zeun van Oded.
02Hai ging Asa in de muit en zee tegen hom: “Asa, luster noar mie en ie ook, hail Juda en Benjamin. De HEER het t goud mit joe veur zo laank as ie mor aan zien kaant stoan. As ie hom zuiken, zel hai zok deur joe vinden loaten, mor as ie hom in steek loaten, zel hai joe ook in steek loaten.
03n Haile zet laank het Israël zunder de echte God leefd, zunder priesters dij heur leerden, en zunder wet,
04mor dou zai in nood kwammen en zok weer tot de HEER, de God van Israël, keerden en hom zöchten, luit hai zok deur heur vinden.
05In dij tieden was ain dij bie t pad was zien levent mor zuneg zeker. Aalderwegens was t onrust en rebulie.
06t Aine volk haar oorlog mit t aander, steden kregen sloagerij onder nkander en dat kwam deurdat God heur mit alderhande rampen in de waar moakt haar.
07Doarom, hol kop ter veur, loat moudveren nait zakken, den krieg ie loater loon noar joen waark.”
08Dou Asa dit aalmoal heurde, en de profetische woorden van Oded, kreeg hai weer moud. Hai luit dij rötterge ofgodsbeelden oet t haile laand van Juda en Benjamin votdoun en ook oet de steden in de baargen van Efraïm dij hai veroverd haar. Boetendes muik hai t altoar van de HEER dat veur de veurhal van tempel ston, weer in odder.
09Hai raip hail Juda en Benjamin bie nkander en ook n bult volk oet Efraïm, Manasse en Simeon, dij bie heur in t laand woonden. Dij wazzen ja tou hail Israël oet op Asa ofkommen dou zai vernammen dat de HEER, zien God, aan Asa zien kaant ston.
10 In daarde moand van t vieftiende joar dat Asa regaaierde, kwammen ze bie nkander in Jeruzalem.
11 Op dij dag ovverden ze de HEER zeuvenhonderd stoks rundvij en zeuvendoezend schoapen en segen dij ze mitbrocht haren van heur plundertocht.
12 Zai gingen vannijs t verbond aan dat ze zok mit heur haart en haile wezen noar de HEER, de God van heur veurolders, richten zollen.
13 Elk dij zok nait noar de HEER, de God van Israël, richten wol, dij zol doodmoakt worden, netgliek of dij nou jong of old was, man of vraauw.
14 Zai legden veur de HEER n aid òf, haardop, mit blied gebeer en groot lewaai van trompetten en hoorns.
15 Elkenain in Juda was blied mit dij aid; zai haren dij ja vanoet heur haile haart sworen. Zai zöchten de HEER mit heur haile haart en wezen en hai luit zok vinden en gaf heur rust rondomheer.
16 Keunenk Asa ging alderdeegs zo wied dat hai zien grootmoeke Maächa as keunegin aan zied schoof, omdat zai zo'n iezelk ofgodsbeeld veur Asjera moaken loaten haar. Asa luit dat beeld aan mòt haauwen en verbranden in de leegte van beek Kidron.
17 De ovverhögten in Israël bleven den wel bestoan, mor zien levent laank bleef Asa zok mit zien haile haart richten op de HEER.
18 Hai luit de wijgoaven van zien voader en ook zien aigen wijgoaven noar tempel van God overbrengen: zulver, gold en alderhande tempelraif.
19 Tot in t vievendattegste joar dat Asa regaaierde, was ter naargens gain oorlog in t laand.
01In t zesendattegste joar van Asa zien regaaiern, trok keunenk Basa van Israël tegen Juda op en begunde Rama te verstaarken mit bedoulen dat ter gainain van en noar keunenk Asa van Juda kommen kon.
02Asa huil dou t gold en zulver tou schatkoamer van tempel van de HEER oet en van t keunenkliek pelaais, en stuurde dat noar keunenk Benhadad van Aram, dij in Damascus zetelde, mit dizze bosschop:
03“Der bestaait aaid nog n verbond tussen ons baaident, nog oet tied van ons voaders. Bie dizzent stuur ik joe gold en zulver. Moak ie nou n èn aan joen verbond mit keunenk Basa van Israël, dat hai zok den van mie terogtrekken mout.”
04Benhadad dee wat keunenk Asa vruig en stuurde zien legeraanvoerders noar de steden van Israël. Zai versluigen Ijjon, Dan en Abel-Maïm en zai roofden ale veurroadsteden van Naftali leeg.
05Zo gaauw as Basa dit heurde, luit hai baauwerij bie Rama stilleggen en huil mit t waark op.
06Keunenk Asa luit dou ale Judeeërs bie nkander roupen. Zai huilen ale stainen en aal t holt op dat Basa in Rama bruukt haar en doar verstaarkte hai Geba en Mispa mit.
07In dij aigenste tied kwam profeet Chanani bie Asa, keunenk van Juda, en zee tegen hom: “Ie hebben steun zöcht bie de keunenk van Aram in stee van bie de HEER, joen God. Doarom is t leger van de keunenk van Aram joe ontkommen.
08Haren dij Nubiërs en Libiërs doudestieds ook nait n groot leger mit hail veul woagens en peervolk? Toch het de HEER heur aan joe oetleverd, omreden ie zöchten ja steun bie de HEER!
09Want de ogen van de HEER kieken haile wereld rond om elk te helpen dij mit zien haile haart op hom vertraauwt. Dit moal heb ie slim dom doan, want van distied òf aan zel ie hailtied in oorlog wezen.”
10 Asa wer dou glìnne kwoad op de profeet en hai stopte hom in t gevang. In dij tied begunde hai ook gewone börgerlu te tamtaaiern.
11 t Haile verhoal van Asa is van begun tot t èn opschreven in t bouk van de keunenks van Juda en Israël.
12 Asa kreeg in t negendattegste joar dat e regaaierde last van n voutkwoal dij aal slimmer wer. Mor alderdeegs bie dizze zaikte zöchte hai gain hulp bie de HEER, mor aal bie dokters.
13 Asa sturf in t ainenvattegste joar dat e regaaierde en wer bie zien veurolders te rusten legd.
14 Hai wer begroaven in t graf dat hai veur zokzulm in de Davidstad oethaauwen loaten haar. Ze legden hom op n rustbèr dij haildaal bedekt was mit kruderij en specerij, noar de regels van de kunst veurberaaid deur zaalfmoakers. Dou stoken ze veur hom n hail groot vuur aan.
01In zien stee wer zien zeun Josafat keunenk.
Josafat verstaarkte zien gezag tegenover Israël.
02Hai legde troepen in ale vestingsteden van Juda en ook legerde hai wachtposten in hail Juda en in ale steden dij zien voader Asa in Efraïm veroverd haar.
03De HEER was mit Josafat, want hai leefde net zo as zien veurvoader David: hai huil zok nait op mit de Baäls,
04hai richtte zok noar de God van zien voader en leefde noar de geboden van de HEER en nait noar t veurbeeld van Israël.
05De HEER gaf Josafat zien keunenklieke macht steveg in handen. Hail Juda brochde hom geschenken, dat hai wer slim riek en elk keek tegen hom op.
06Hai was ter in zien haart grootsk op dat hai zok noar de HEER richtte en hai luit de ovverhögten slichten en de wijde poalen oet Juda vothoalen.
07In t daarde joar dat e regaaierde, stuurde hai zien amtenoars Ben-Chaïl, Obadja, Zecharja, Netanel en Micha t laand in om in de steden van Juda onderricht te geven.
08Zai werden doarbie hulpen deur de Levieten Semaja, Netanja, Zebadja, Asaël, Semiramot, Jonatan, Adonia, Tobia en Tob-Adonia en deur de priesters Elisama en Joram.
09Zai gavven onderricht in hail Juda. Mit t wetbouk van de HEER bie zok, gingen ze ale steden van Juda bie langs en leerden t volk.
10 Keunenkrieken om Juda tou wazzen zo benaauwd veur de HEER worden dat ze gain oorlog tegen Josafat aanduurden.
11 Gounent van de Filistijnen brochten aan Josafat alderdeegs n vracht geschenken in zulver, en Arabieren brochten hom vij: zeuvenseuventeghonderd rammen en zeuvenseuventeghonderd bokken.
12 Op dij menaaier wer Josafat aal machteger. Hai baauwde in hail Juda schaanzen en veurroadsteden.
13 Hai haar grode veurroaden in de steden van Juda en n leger aan ervoaren, dappere soldoaten in Jeruzalem.
14 Overstes wazzen verdaild noar de femiliestammen: oet Juda overste Adna mit drijhonderddoezend man weerboare troepen,
15 wieder oet Juda overste Jochanan mit twijhonderdtachtegdoezend man,
16 en Amasja, n zeun van Zichri, mit twijhonderddoezend man. Hai haar zok oet vrije wil in dainst van de HEER steld.
17 Oet Benjamin was ter Eljada, n dappere kerel, mit twijhonderddoezend man, verzain van bogen en schilden.
18 En op t lest Jozabad oet Benjamin, mit honderdtachtegdoezend man, kloar veur t gevecht.
19 Aal dizzent stonden in dainst van de keunenk, soldoaten dij in de vestingsteden van Juda laggen der nait bierekend.
01Keunenk Josafat van Juda wer n man van aanzain en schatriek. Deur zien traauwen wer e femilie van Achab, keunenk van Israël.
02n Joar of wat loater ging hai noar Achab in Samaria. Ter ere van Josafat luit Achab veur hom en zien volk n hail bult schoapen, segen en rundvij slachten. Hai perbaaierde hom over te hoalen om mit hom op te trekken tegen Ramot in Gilead.
03Achab vruig aan keunenk Josafat: “Goan ie mit mie mit noar Ramot in Gilead?” “Ik en ie, en ons volk, hebben der gelieke veul belang bie as ie en joen volk,” antwoordde Josafat, “Wie goan mit joe mit aan t vechten!
04Mor,” ging Josafat wieder tegen keunenk van Israël, “goa den vandoag nog te roade bie de HEER.”
05Dou raip de keunenk van Israël de profeten bie nkander, vaaierhonderd man, en hai vruig heur: “Mout wie tegen Ramot in Gilead optrekken of is t beter van nait?” “Optrekken!” zeden ze, “God zel heur aan de keunenk overlevern.”
06Mor Josafat vruig: “Is hier nait nog n profeet van de HEER dij wie om road vroagen kinnen?”
07“Der is nog ain man over,” antwoordde keunenk van Israël, “en wie zollen deur hom de HEER om road vroagen kinnen, mor ik hoat dij man, omreden hai het mie nog nooit wat gouds veurspeld, aaltied bloots ellèn. Dat is Micha, Jimla zien zeun.” Mor Josafat zee: “Zo mag keunenk toch nait proaten!”
08Dou raip de keunenk van Israël n hofbedainde: “Hoal mie votdoalek Micha, de zeun van Jimla.”
09De keunenk van Israël en Josafat, keunenk van Juda, zatten elk in heur stoatsieklaaier op n troon, op dörsdeel vlakbie stadspoort van Samaria. Ale profeten stonden om heur tou drok te profetaaiern.
10 Sidkia, zeun van Kenaäna, haar zok iesdern hoorns op kop zet en raip: “Dit zegt de HEER: Mit dizze hoorns zel ie de Arameeërs deelsteuten, tot ie heur haildaal oetreud hebben.”
11 Op dij aigenste menaaier profetaaierden aal aander profeten: “Trek mor op tegen Ramot in Gilead, t zel joe goud ofgoan, de HEER zel heur aan joe overlevern.”
12 Bedainde dij Micha ophoalen mos, zee tegen hom: “Profeten hebben as ain man keunenk allenneg mor gunstege dingen veurspeld. Kom ie nou mit net zokse oetsproaken veurndag en veurspel ook wat gouds.”
13 Mor Micha zee: “Zo woar as de HEER leeft, ik zel allain zeggen wat God mie te zeggen geft.”
14 Dou hai bie de keunenk kommen was, vruig dij hom: “Micha, mout wie tegen Ramot in Gilead optrekken, of is t beter van nait?” “Dou mor,” antwoordde hai, “t zel goud mit joe goan, de HEER zel heur aan joe overlevern.”
15 “Hou voak mout ik die nog besweren,” zee keunenk tegen hom, “dastoe mie in noam van de HEER niks aans as de woarhaid zeggen most.”
16 Dou zee Micha: “Ik zag hail Israël oetstreud over de baargen net zo as schoapen dij gain hedder hebben. En de HEER zee: 'Dizze lu hebben gain aanvoerder meer, loat heur mor in vree noar hoes tou goan.'”
17 Dou zee de keunenk van Israël tegen Josafat: “Heb ik joe t nait zegd? Hai veurspelt mie nooit wat gouds, t is aaltied verkeerd.”
18 Micha zee: “Luster doarom noar t woord van de HEER. Ik zag de HEER op zien troon zitten en ale hemelse machten stonden aan weerskanten om hom tou.
19 De HEER vruig: “Wèl zel keunenk Achab van Israël overhoalen om Ramot in Gilead aan te valen zodat hai sneuvelt?” De ain zee dit en de aander zee dat.
20 Dou kwam ain van de gaisten noar veuren en ging veur de HEER stoan en zee: 'Ik zel hom wel overhoalen.' De HEER vruig: 'Hou den wel?'
21 Hai legde oet: 'Ik zel aal zien profeten leugens in de mond leggen.' En God zee: 'Den mostoe hom mor overhoalen, dat zel die vervaast goud ofgoan. Goa der op òf en dou wastoe zeest.'
22 Dat zodounde het de HEER aal joen profeten hier leugens in de mond legd. Hai het ja besloten tot joen ondergang.”
23 Sidkia, Kenaäna zien zeun, kwam op Micha òf en sluig hom in t gezicht. Hai zee: “Hou komstoe der bie dat de gaist van de HEER mie in steek loaten hebben zol om nou wieder die aan te spreken?”
24 “Dat zelst wel gewoar worden,” antwoordde Micha, “op dag dastoe van de aine koamer noar de aander most om bezied te kroepen.”
25 Dou zee de keunenk van Israël: “Pak Micha op en breng hom noar Amon, kommedant van de stad en noar Joäs, mien zeun.
26 Zeg heur oet mien noam dat ze hom in t gevang stoppen mouten en op wotter en brood zetten, tot ik zond en wel in vree weeromkom.”
27 Micha zee: “As ie zond en wel weeromkommen, het t nait de HEER west dij deur mie sproken het.” Micha mout ook zegd hebben: “Luster ie volken, luster aalmoal.”
28 Keunenk van Israël en keunenk Josafat van Juda trokken dou op noar Ramot in Gilead.
29 Keunenk van Israël zee tegen Josafat: “Ik wil mie ombòien en in soldoatengoud verkled t gevecht aangoan, ie kinnen joen keunenkliek klaid wel aanholden.” Hai kledde zok om en zai gingen baaident in t gevecht.
30 Keunenk van Aram haar aanvoerders van zien striedwoagens opdroagen: “Nait vechten mit elke slicht soldoat, allain mit keunenk van Israël.”
31 Votdoalek dou de woagenvoerders Josafat zagen, mainden ze: “Dat is keunenk van Israël!” en zai der op òf om hom aan te valen. Mor Josafat gilpte haard en de HEER schoot hom te hulp. God laaidde heur bie hom vandoan.
32 Dou woagenvoerders vernammen dat hai nait de keunenk van Israël was, luiten ze hom mit vree.
33 Dou wol t gevaal dat n Arameeër op roakeldais zien boog spande en hai trof keunenk van Israël tussen de schubben van zien paanzer. Hai raip tegen zien woagenmenner: “Keer woagen om en breng mie gaauw van t slagveld òf, t is mis mit mie!”
34 Mor t gevecht wer op dij tied zo swoar dat keunenk van Israël mos zok tegenover de Arameeërs in zien woagen overènd holden tot de oavend tou. Tegen tied dat zun onderging, sturf hai.
01Josafat, keunenk van Juda, keerde zond en wel noar zien pelaais in Jeruzalem weerom.
02Profeet Jehu, zeun van Chanani, ging keunenk in de muit en zee tegen hom: “Mos ie nou zo neudeg n goddeloze helpen en groot wezen mit heur dij de HEER hoaten? Doarom is de HEER vergrèld op joe!
03Toch is ter ook wel wat gouds van joe te zeggen: ie hebben de wijde poalen in t laand verbraand en joe mit joen haile haart noar God richt.”
04Josafat bleef in Jeruzalem wonen. Hai trok ter vannijs op oet maank t volk, van Berseba òf aan tot de baargen van Efraïm tou. Hai wol heur weeromkeren loaten tot de HEER, de God van heur veurolders.
05Hai stelde rechters aan in t laand, in ale vestingsteden van Juda, de ain noa de aander.
06Hai zee tegen dij rechters: “Ie mouten goud waiten wat ie doun, want ie holden gain rechtsproak oet noam van mensken, mor oet noam van de HEER, ons God. Dij is in t rechtsgeding bie joe aanwezeg.
07Heb ontzag veur de HEER, goa sekuur te waark, want de HEER, ons God, kin gain onrecht velen, gain veurtrekkerij en ook gain omkoperij.”
08Ook in Jeruzalem stelde Josafat gounent van de Levieten, priesters en femilie-oldsten van Israël aan om recht te spreken oet noam van de HEER, ook in kwezzies tussen börgers van Jeruzalem.
09Hai druig heur op: “Dou joen waark in ontzag veur de HEER, mit n oprecht haart en n eerlek gewaiten.
10 Ieder bòt as joen amtgenoten oet aander steden bie joe aankommen mit kwezzies over moord en doodslag of over oetleg van wetten, geboden, regels en veurschriften, mout ie heur woarschaauwen dat zai zok nait schuldeg moaken mouten tegenover de HEER. Der zol ja n vergrèldhaid over joe en heur lösbarsten kinnen. As ie t goud doun, komt joe der niks van over.
11 Hogepriester Amarja is boven joe aansteld veur ale kwezzies dij de HEER aanbelangen, en Zebadja, zeun van Jismaël, dij stamhoofd van t hoes van Juda is, staait boven joe veur ale kwezzies dij de keunenk aangoan. Levieten stoan tot joen dainst as amtenoars. Goa vastberoaden aan t waark; de HEER staait aan zied van n rechtveerdege.”
01n Zet loater trokken de Moäbieten en de Ammonieten en mit heur nog n koppel Meünieten tegen Josafat op, mit oorlog in t zin.
02Dou kwammen der gounent bie Josafat langs dij hom berichtten: “Der komt n hail leger op joe òf van overkaant zee oet Edom. Zai binnen al in Chaseson-Tamar.” Dat is n aander noam veur Engedi.
03Dou kreeg Josafat t benaauwd en hai nam t besloet de HEER om road te vroagen. Hai stelde n vastendag in veur hail Juda.
04En eerliekswoar, oet hail Juda en oet ale steden kwam t volk van Juda bie nkander om hulp te zuiken bie de HEER.
05Josafat ging middenmaank de gemainschop van Juda en Jeruzalem stoan op t nije veurplaain veur t hoes van de HEER
06en hai beedde: “HEER, God van ons veurolders. Bin ie nait ons God in de hemel? Bin ie nait boas over ale keunenkrieken van de volken? Joen haand is zo krachteg en machteg dat gainain tegen joe op kin.
07Heb ie, ons God, dij inwoners van dit laand nait veur de ogen van joen volk Israël votjagd? Heb ie dit laand nait aan t noageslacht van joen vrund Abraham geven, veur aaid?
08Zai binnen der wonen goan, zai hebben der veur joen noam n haaileg hoes baauwd en zai hebben zegd:
09'As ons der n grode ramp overkomt, n oorlog oet vroak, of pestzaikte, of hongersnood, den kom wie noar dizze tempel tou en goan tegen joe over stoan, want joen noam woont in dit hoes. As wie den in ons benaauwdens tot joe roupen, zel ie ons vervaast heuren en ons helpen.'
10 En kiek, doar kommen de Ammonieten en de Moäbieten op ons òf en ook t volk van de Seïrbaargen. Dou ons veurolders oet Egypte kwammen, heb ie heur verboden over heur laand te goan, ze binnen om dat laand tou trokken en hebben dij lu nait oetreud.
11 Mor kiek nou toch! As daank kommen zai op ons òf om ons vot te joagen oet dit laand dat ie ons in aigendom geven hebben.
12 Zol ie over heur nou gain strafgericht holden mouten, God? Wie kinnen ja lang nait tegen zo'n groot leger op, zo as dij op ons ofkomt. Wie waiten ja hail nait wat wie doun mouten, ons ogen heb wie op joe richt!”
13 Aal t manvolk oet hail Juda haar zok opsteld tegenover de HEER, mit heur lutje kinder, heur vraauwen en heur zeuns.
14 Dou kwam maank dij vergoadern de gaist van de HEER over Jachaziël, zeun van Zecharja, dij weer n zeun van Benaja was, en dij weer van Jeïel, zeun van Mattanja, n Leviet oet t geslacht van Asaf.
15 Hai zee: “Ie, volk van Jeruzalem en van hail Juda, en ook ie, keunenk Josafat! Wees hier op verdocht: Dit zegt de HEER tegen joe aalmoal: Wees nait benaauwd veur dij legermacht, t is ja nait joen oorlog, mor oorlog van God.
16 Mörgen mout ie op heur ofgoan. Zai nemen de opgoande weg over Sis en aan t èn van beekdaal doar de beek oetlopt in de woestijn van Jeruël, doar zel ie heur tegenkommen.
17 Ie huiven zulm nait tegen heur te vechten, ie mouten joe opstellen en stoan blieven. Ie zellen zain dat de HEER aan joe, Juda en Jeruzalem, de overwinnen geft. Wees nait benaauwd, loat joe gain schrik aanjoagen. Mörgen mout ie op heur ofgoan, de HEER is mit joe.”
18 Dou boog Josafat zok omdeel, mit t gezicht op grond en ook hail Juda en de inwoners van Jeruzalem luiten zok zo deelvalen tegenover de HEER om hom te vereren.
19 En de Levieten dij bie de femilies Kehat en Korach heurden, kwammen in t èn en begunden zo haard as ze mor konden de HEER, de God van Israël, te priezen.
20 Aanderdoagsmörgens gingen ze al op tied op pad noar de woestijn van Tekoä. Dou ze vottrokken, dee Josafat n stap noar veuren en zee: “Ie mouten even noar mie lustern, ie, inwoners van Juda en Jeruzalem. Vertraauw op de HEER, joen God, den zel ie standholden. Vertraauw op de profeten, den zel joe t goud belokken!”
21 Noa overleg mit zien volk luit hai zangers en muzikanten dij veur de HEER zongen en hom prezen, in feestklaaier veur t leger oet lopen. Zai zongen: “Pries de HEER, zien goudhaid komt gain èn aan.”
22 En net dou zai heur feestlaiden en loflaiden begunden te zingen, luit de HEER de Ammonieten, de Moäbieten en t volk van de Seïrbaargen, dij tegen Juda in t geweer kommen wazzen in hinderloagen lopen: zai werden haildaal versloagen.
23 De Ammonieten en de Moäbieten wazzen tegen t volk van de Seïrbaargen begund te vechten om dij oet te reuden en òf te slachten. Noadat ze de lu van de Seïrbaargen om haals brocht haren, begunden ze tegen nkander te vechten op leven en dood.
24 Dou de Judeeërs op n högte in de woestijn aankommen wazzen en de legers overzain konden, zagen zai allain mor dode liggoamen op grond liggen, der was gainain ontkommen.
25 Josafat kwam der mit zien leger op òf om roofgoud bie nkander te kriegen. Zai vonden n overvloud van baisten en goud, van klaaier en kostboare dingen. Zai zammelden zoveul roofgoud dat t nait meer te verslepen was. Zai haren der drij doag veur neudeg om ales bie mekoar te kriegen, zoveul was ter.
26 Op vaaierde dag kwammen zai bie nkander in de Leegte van Beracha en doar prezen zai de HEER. Doarom nuimden zai dat stee van dij tied òf: Leegte van Beracha.
27 Ale manlu van Juda en Jeruzalem keerden, mit Josafat veurop, weer noar Jeruzalem weerom, haildaal ket-oet omdat de HEER heur boas moakt haar over heur vijanden.
28 Zai trokken Jeruzalem weer binnen mit lieren, mit citers en trompetten, en gingen noar tempel van de HEER.
29 Ale keunenkrieken rondomheer werden slim benaauwd veur God dou zai vernammen hou de HEER tegen de vijanden van Israël vochten haar.
30 Van dij tied òf leefde t keunenkriek van Josafat in vree. Zien God gaf hom ja rust van ale kanten.
31 Zo regaaierde Josafat over Juda. Hai was vievendatteg joar dou hai keunenk wer en hai het vieventwinneg joar vanoet Jeruzalem regaaierd. Zien moeke haitte Azuba, zai was n dochter van Silchi.
32 Hai leefde net zo as zien voader Asa en nait aans, en hai dee wat goud en recht was in ogen van de HEER.
33 Mor de ovverhögten werden nait slichtmoakt en nog aaltied richtte t volk heur haart nait op de God van heur veurolders.
34 Aal t aander over Josafat staait van t begun tot t èn optaikend in de verhoalen van Jehu, zeun van Chanani, dij in t bouk van de keunenks van Israël opnomen binnen.
35 In loater tied sloot keunenk Josafat van Juda n overainkomst mit keunenk Achazja van Israël. Dij was n deur en deur goddeloos man.
36 Zai muiken n ofsproak om n vloot veur de voart op Tarsis te baauwen. Zai baauwden dij schepen in Esjon-Geber.
37 Mor Eliëzer, zeun van Dodawahu, ofkomsteg oet Maresa, veurspelde aan Josafat: “Ie hebben n overainkomst mit Achazja sloten en doarom zel de HEER aal joen waark kepotmoaken.” Schepen binnen aalmoal vergoan en zai binnen dus nooit in Tarsis aankommen.
01Josafat sturf en ging bie zien veurolders te rusten. Hai wer in de Davidstad bie zien veurolders begroaven. Zien zeun Joram wer keunenk in zien stee.
02Dij zien bruiers, zeuns van Josafat, haitten van Azarja, Jechiël, Zecharja, Azarja, Michaël en Sefatja. Zai wazzen aalmoal zeuns van Josafat, keunenk van Israël.
03Heur voader haar heur wel de wereld geschenken geven van gold en zulver en aander kostboar goud en ook vestingsteden in Juda, mor t keunenkschop haar hai overdroagen aan Joram, omreden dij was zien oldste zeun.
04Zo gaauw as Joram t keunenkschop van zien voader overnomen haar en vaast in t zoadel zat, vermoordde hai aal zien bruiers en ook nog n man of wat vernoame vorsten van Israël.
05Joram was twijendatteg joar dou hai keunenk wer en hai regaaierde aacht joar in Jeruzalem.
06Hai leefde noar t veurbeeld van de keunenks van Israël, net zo as t hoes van Achab dee. Hai haar ook ja ain oet Achabs femilie as vraauw. Hai dee wat kwoad was in de ogen van de HEER.
07Mor toch wol de HEER t keunenkshoes van David nait oetreuden vanwegens t verbond dat hai mit David sloten haar. Hai haar hom dou ja beloofd, dat hai t licht veur t keunenkshoes aaltied branden loaten zol.
08In Joram zien tied kwammen de Edomieten tegen hom in t èn; zai stelden zok n aigen keunenk aan.
09Dou ging Joram der mit zien aanvoerders en mit aal zien striedwoagens op òf, en snaachts, noadat e zok goud veurberaaid haar, versluig hai de Edomieten dij hom en zien woagenvoerders omsingeld haren.
10 Evenzogoud onttrokken de Edomieten zok aan t gezag van Juda tot op t heden aan tou. In dij tied muik ook Libna zok lös van keunenk Joram. Dat kwam doarvandoan dat hai de HEER, de God van zien veurolders, in steek loaten haar.
11 Alderdeegs baauwde hai ovverhögten op de baargen van Juda, hai schuunde de inwoners van Jeruzalem in om achter ofgoden aan te lopen en brochde Juda haildaal op t verkeerde pad.
12 Op n dag kreeg Joram n schrieven van profeet Elia en doar ston in: “Dit is n bosschop van de HEER, de God van joen veurvoader David: Ie leven nait noar t veurbeeld van joen voader Josafat en ook nait noar t veurbeeld van Asa, keunenk van Juda.
13 Ie leven noar t veurbeeld van de keunenks van Israël en ie hebben Juda en de bewoners van Jeruzalem tot ofgoderij brocht net as t hoes van Achab al dee, en boetendes heb ie alderdeegs joen bruiers oet t hoes van joen voader, dij beter wazzen as iezulm, van kaant moakt.
14 Doarom zel de HEER joen volk, joen zeuns, joen vraauwen, en aal joen bezittens grode rampen aandoun.
15 Iezulm zellen trovven worden deur n swoare zaikte, n zaikte aan de ingewanden, en dat zel van dij gevolgen wezen dat joen ingewanden op t lest noar boeten kommen.”
16 De HEER steukelde de Filistijnen en ook de Arabieren dij stoef bie de Nubiërs woonden, tegen Joram op.
17 Zai trokken op Juda òf, broken mit geweld noar binnen en sleepten de haile inventoares tou t keunenkliek pelaais oet, en ook zien zeuns en aal zien vraauwen. Boeten Joächaz, zien jongste zeun, bleef hom gain kind over.
18 Noa aal dij ellèn trof de HEER hom ook nog mit n zaikte aan zien ingewanden, doar gain genezen aan was.
19 Sikkom twij joar loater begunden zien ingewanden noar boeten te kommen as gevolg van zien zaikte en zo sturf hai n iezelke dood. Zien volk stook gain vuur veur hom aan zo as zai dat aal bie zien veurolders doan haren.
20 Hai was twijendatteg joar dou hai keunenk wer en hai regaaierde aacht joar vanoet Jeruzalem. Hai kwam oet tied en gainain haar der verdrait van. Hai wer in de Davidstad begroaven, mor nait in keunenklieke grafkoamers.
01De inwoners van Jeruzalem muiken Achazja, zien jongste zeun, keunenk in zien stee. Aal oldere bruiers van Achazja wazzen ja om haals brocht deur n roversbende dij tougelieks mit de Arabieren legerploats binnenvalen was.
Zodounde wer Achazja, zeun van Joram, keunenk over Juda.
02Achazja was twijentwinneg joar dou hai keunenk wer; hai regaaierde ain joar in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Atalja; zai was n klaaindochter van Omri.
03Ook hai leefde noar t veurbeeld van t keunenkshoes van Achab, want zien moeke steukelde hom mit heur road op om minne dingen te doun.
04Hai dee wat kwoad was in de ogen van de HEER zo as ale leden van t hoes van Achab. Noa zien voaders dood ging hai bie heur te roade en dat wer zien ondergang.
05Op heur aanroaden ging hai mit keunenk Joram van Israël, Achab zien zeun, mit aan t vechten tegen keunenk Hazaël van Aram. Bie Ramot in Gilead wer Joram verwond deur de Arameeërs.
06Hai keerde noar Jizreël weerom om doar beter te worden van de wonden dij hai bie Rama oplopen haar bie t vechten tegen Hazaël, keunenk van Aram. Achazja, Joram zien zeun en keunenk van Juda, zöchte Joram, Achab zien zeun, in Jizreël op omdat dij zaik was.
07Deur t besloet van God wer veziede van Achazja aan Joram zien ondergang. Dou hai doar aankommen was, ging hai mit Joram, Jehu, zeun van Nimsi, in de muit. Dij was deur God zaalfd om t keunenkshoes van Achab oet te reuden.
08Dou Jehu t oordail van God aan t hoes van Achab oetvoerde, trof hai n man of wat vernoame Judeeërs en oomzeggers van Achazja aan dij bie hom in dainst wazzen. Hai muik heur aalmoal dood,
09mor hai zöchte Achazja. Dij huil zok in Samaria bezied, mor hai wer toch oppakt, veur Jehu brocht en ook doodmoakt. Hai wer aal begroaven, “Want,” zeden de lu, “hai is toch n klaainzeun van Josafat, dij zok mit zien haile haart noar God richt het.” In t hoes van Achazja was ter dou gainain meer dij tou t regaaiern van t laand in stoat was.
10 Dou Atalja, Achazja zien moeke, vernam dat heur zeun dood was, nam zai n besloet en brochde ale kinder oet t keunenkliek hoes van Juda om haals.
11 Mor Jehosabat, dochter van de keunenk, huil Joäs, t lutje jong van keunenk Achazja, stiekem vot bie de keunenkskinder dij doodmoakt worden zollen en stopte hom mit zien min op n sloapkoamer bezied. Jehosabat was n dochter van keunenk Joram, vraauw van de priester Jojada en n zuster van Achazja. Zai verburg t jonkje veur Atalja, dat dij hom nait doodmoaken kon.
12 Zès joar laank bleef hai bie heur bezied in tempel van God, in tied dat Atalja t laand regaaierde.
01In t zeuvende joar kreeg Jojada weer keroazie. Hai muik n overainkomst mit gounent van de kommedanten, mit Azarja, n zeun van Jerocham, Jismaël, n zeun van Jochanan, Azarja, n zeun van Obed, Maäseja, n zeun van Adaja en Elisafat, n zeun van Zichri.
02Zai gingen deur hail Juda hèn en raipen de Levieten oet ale steden, en ook ale femilie-oldsten van Israël bie nkander. Zai kwammen aalmoal noar Jeruzalem.
03Haile gemainschop swoor dou in tempel traauw aan de keunenk en Jojada zee tegen heur: “De zeun van de keunenk mout zulm keunenk worden zo as de HEER destieds vaststeld het over de noazoaten van David.
04Nou staait joe t volgende te doun: ain ploug priesters, n daarde dail van de priesters en Levieten dij op sabbat dainst hebben, mout as poortwachters dainstdoun bie de tempelpoorten,
05n twijde ploug, weer n daarde dail, mout aantreden in t keunenkliek pelaais, en leste ploug, ook n daarde dail, bie de Fonnementenpoort. Aal t gewone volk mout zok kloar holden in de veurhoven van t hoes van de HEER.
06Gainain mag in t hoes van de HEER kommen, allain de priesters en de Levieten dij dainst hebben, dij maggen aal noar binnen goan, zai binnen ja wijd. t Haile volk mout zok aan t verbod van de HEER holden.
07Levieten mouten in n kring om keunenk tou stoan goan, aalmoal mit heur woapens in haand. Aal wèl tempel ingaait, mout doodmoakt worden. Blief bie de keunenk, woar dij ook gaait of staait.”
08Levieten en ale Judeeërs deden persies wat priester Jojada heur opdroagen haar. Elk nam zien aigen manvolk mit, lu dij op sabbat dainstdoun mozzen, mor ook lu dij op sabbat recht op verlof haren, want priester Jojada haar ale verloven introkken.
09Priester Jojada dailde aan de kommedanten de speren oet, en de schilden en de pielkokers dij nog van keunenk David zulm west haren en dij nog in tempel laggen.
10 Hai luit t volk zok opstellen om de keunenk te beschaarmen over haile brette van tempel, van rechterkaant òf tot aan linkerkaant tou, aalmoal mit speer in haand en mit gezicht noar tempel en altoar.
11 Dou brochten zai keunenk zien zeun noar boeten, zetten hom kroon op kop, langden hom de akte van t keunenkschop over en muiken hom zo keunenk. Jojada en zien zeuns zaalfden hom en dou raipen ze aalmoal: “Leve de keunenk!”
12 Dou Atalja aal dat gejoechaai veur de keunenk heurde van t volk dat aanrunnen kwam, ging ze der op òf noar tempel doar t volk bie nkander kommen was.
13 Doar zag zai de nije keunenk bie zien keunenkszoel bie de ingang stoan mit de kommedanten en de muzikanten om zok tou, en aal t volk van t haile laand dat feestvierde en op trompetten bluis, en de zangers dij mit heur instermenten de loflaiden veurspeulden. Dou scheurde Atalja heur klaaier kepot en raip: “Verroad, verroad!”
14 Priester Jojada gaf de kommedanten, de bevelhebbers van t leger, opdracht: “Breng heur onder bewoaken noar boeten tou, en moak elk dood dij heur achternoa wil.” Priester haar ja onnaaierd, zai moggen heur nait doodmoaken in t hoes van de HEER.
15 Dou wer ze votlaaid en brochten ze heur deur Peerpoort noar t keunenkliek pelaais tou. Doar wer zai doodmoakt.
16 Priester Jojada sloot n verbond mit de HEER, mit t volk en de nije keunenk, dat zai weer t volk van de HEER wezen zollen.
17 Noatied ging aal t volk noar tempel van Baäl en sluig dij in puun, de altoars en de beelden van Baäl werden vernaild en Mattan, de Baälpriester, wer veur de altoars om haals brocht.
18 Haile zörg veur t hoes van de HEER wer deur Jojada opdroagen aan de Levitische priesters dij David veur de tempel indaild haar in ofdailens. Zai mozzen mit blied gezang de brandovvers opdroagen aan de HEER, zo as t in de wet van Mozes beschreven staait en deur David regeld was.
19 Hai stelde poortwachters aan bie de poorten van tempel zodat ter gainain dij wegens t ain of t aander onraain was, inkommen kon.
20 Mit de kommedanten en de ofsieren, mit de laaiders van t volk en t volk zulm, laaidde hai de keunenk noar boeten, oet t hoes van de HEER. Zai gingen deur Bovenpoort noar t keunenkliek pelaais en luiten de keunenk zien stee innemen op de keunenklieke troon.
21 t Haile volk was blied, en t bleef hailtied rusteg in stad, ook noadat Atalja mit t sweerd ombrocht was.
01Joäs was zeuven joar dou hai keunenk wer. Hai regaaierde vatteg joar in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Sibja en zai kwam oet Berseba.
02Zo laank as priester Jojada nog leefde, dee Joäs wat goud was in de ogen van de HEER.
03Jojada zöchte twij vraauwen veur hom oet en Joäs kreeg zeuns en dochters.
04Noa verloop van tied onnaaierde Joäs bie zokzulm dat t hoes van de HEER opknapt worden mos.
05Hai luit de priesters en de Levieten bie nkander kommen en zee: “Goa bie de steden van Juda langs en hoal bie ale Isrelieten geld op om van joar tot joar t hoes van de HEER te onderholden. Ie mouten wel wat votmoaken.” Mor de Levieten muiken zok nait drok.
06De keunenk raip dou de hogepriester Jojada bie zok en vruig hom: “Woarom heb ie der nait veur zörgd dat de Levieten in Juda en Jeruzalem t geld bie nkander brochten dat Mozes, knecht van de HEER, van de gemainschop van Israël vruig veur de tènt mit de verbondsakte?
07Want t volk van Atalja, van dat goddeloze mensk, het inbroken in de tempel van God. Zai hebben alderdeegs de wijde geschenken van t hoes van de HEER veur de Baälsdainst bruukt.”
08Op aanwies van de keunenk muiken zai n kist en zetten dij boeten de poort bie t hoes van de HEER.
09Dou luit de keunenk in Juda en Jeruzalem omroupen, dat aan de HEER t geld opbrocht worden mos dat Mozes, de knecht van God, in de woestijn aan Israël oplegd haar.
10 Ale laaiders en aal t volk gooiden mit blieder haarten heur biedroagen in de kist, net zo laank tot dij vol was.
11 Ieder bòt as dij kist deur de Levieten noar de amtenoars van de keunenk brocht wer en dij zagen dat ter n hail bult geld in zat, kwammen de schriever en de opzichter van de hogepriester om kist leeg te moaken. Kist wer den weer oppakt en op zien stee weerom zet. Dat gebeurde zo aal doag, en op dij menaaier kwam der hail veul geld binnen.
12 De keunenk en Jojada stelden dat geld beschikboar aan de opzichters dij de laaiden over t waark aan t hoes van de HEER haren. Dij nammen den weer zaarkhaauwers en timmerlu in dainst veur t onderhold aan tempel, en ook smeden en kopersloagers om t hoes van de HEER te verstaarken.
13 Waarklu gingen aan t waark en t renovoatsiewaark kwam stoadegaan wieder. Zai brochten t hoes van God weer in olde stoat en muiken hom nog steveger.
14 Dou zai kloar wazzen mit t waark, brochten zai t geld dat over was weer noar de keunenk en Jojada. Dij luiten ovverraif veur de eredainst in tempel van de HEER moaken, mit schuddels en aander golden en zulvern raif.
Zolaank as Jojada leefde, brochde t volk doaglieks heur brandovvers in t hoes van de HEER.
15 Jojada wer stafold, dou hai sturf, was hai honderddatteg joar.
16 Hai wer begroaven in de Davidstad, bie de keunenks. Hai haar ja n bult goud doan veur Israël, veur God en veur zien tempel.
17 Noa Jojada zien dood kwammen de vorsten van Juda bie de keunenk en bogen zok daip veur hom deel. En de keunenk lusterde noar heur.
18 Zo keerden zai zok òf van t hoes van de HEER, de God van heur veurolders. Zai vereerden vannijs de wijde poalen en de ofgoden. Deur heur schuld kwam der n grode kwoadhaid over Juda en Jeruzalem.
19 De HEER stuurde profeten op heur òf om heur weerom te brengen noar de HEER, mor aalhouwel dij heur oet eerns woarschaauwden, wollen zai nait lustern.
20 De gaist van God kwam over Zecharja, de zeun van hogepriester Jojada. Hai ging veur t volk stoan en zee: “Dit zegt God: 'Woarom overtreed ie de geboden van de HEER? Ie stoan joen aigen veurdail ja in de weeg. Ie hebben de HEER in steek loaten, doarom zel hai joe in steek loaten.'”
21 Mor zai stoken koppen bie nkander en op bevel van de keunenk hebben zai hom in t veurhòf van t hoes van de HEER mit stainen doodgooid.
22 Keunenk Joäs dochde der al nait meer aan, hou Jojada, voader van Zacharia, hom traauw daind haar, hai muik zien zeun dood. Zacharia zee dou hai sturf: “Dat de HEER dit zain mag en vroak nemen.”
23 Aan t begun van t nije joar trok t leger van Aram tegen Joäs op. Zai kwammen hail tot in Juda en Jeruzalem, brochten de vorsten van t volk om haals en stuurden aal t roofde goud noar de keunenk van Damascus.
24 Aalhouwel de Arameeërs mor mit n man of wat wazzen, gaf de HEER heur toch n hail groot leger in handen, omreden de Judeeërs haren de HEER, de God van heur veurolders, in steek loaten. Zo voltrokken zai t oordail over Joäs.
25 Dou zai bie hom votgingen, luiten zai de keunenk swoargewond achter. Zien knechten muiken n soamensweren tegen hom om t bloud van Jojada zien zeun te vreken. Zai vermoordden hom op zien bèr. Zo sturf hai en hai wer begroaven in de Davidstad, mor nait in de grafkoamers van de keunenks.
26 Dit wazzen de soamensweerders: Zabad, zeun van Simat, n Ammonitische, en Jozabad, zeun van Simrit, n Moäbitische.
27 Aal wat Jojada zien zeuns aangaait, de profetische woarschaauwens dij hai kregen het en de renovoatsie van tempel van God, t staait aalmoal optaikend in de verkloarens bie t bouk van de keunenks. Hai wer opvolgd deur zien zeun Amasja.
01Amasja was vieventwinneg joar dou hai keunenk wer. Hai regaaierde negentwinneg joar in Jeruzalem. Zien moeke haitte van Jehoäddan en kwam oet Jeruzalem.
02Hai dee wat goud was in de ogen van de HEER, mor hai dee dat nait van haarten.
03Zo gaauw as hai t keunenkschop vaast in handen haar, luit hai de hovelingen om haals brengen dij zien voader, de keunenk, vermoord haren.
04Mor heur kinder muik hai nait dood, hai huil zok aan wat ter schreven staait in de wet, in t bouk van Mozes. Doar het de HEER besteld: “n Voader mag nait doodmoakt worden om wat zien kinder misdoan hebben, en kinder maggen nait doodmoakt worden om wat heur voader misdoan het. Ain mag allain doodmoakt worden om wat hai zulm misdoan het.”
05Amasja raip manlu van Juda bie nkander en dailde hail Juda en Benjamin in, femilie bie femilie, in plougen van doezend en van honderd man, elke ploug haar zien aigen aanvoerder. Hai telde ale manlu van twinneg joar en older en kwam der achter dat hai n leger haar van drijhonderddoezend man kloare soldoaten, dij hail goud mit speer en schild omgoan konden.
06Veur honderd talent zulver huil hai zok ook nog honderddoezend man kloare huursoldoaten oet Israël.
07Mor dou kwam der n man van God, n profeet, op Amasja òf en dij zee: “Heer keunenk, neem dat leger oet Israël nait mit joe mit, want de HEER het niks mit Israël op, mit dij soldoaten oet Efraïm.
08Mor as ie toch in t gevecht goan, goa den zunder heur en vecht as n laiw. En wees hierop verdocht, dat God joe valen loaten kin tegenover de vijand, want God het de macht om joe te moaken en te breken.”
09Dou zee Amasja tegen dij profeet: “Mor hou mout dat den mit dij honderd talent zulver dij ik veur de troepen oet Israël betoald heb?” De man van God antwoordde dou: “De HEER kin joe wel wat meer geven as dat.”
10 Dou stuurde Amasja de huursoldoaten oet Efraïm vot, dij konden noar hoes tou goan. Zai werden glìnne kwoad op Juda en gingen verbraand weer noar hoes.
11 Mor Amasja bedapperde zok en trok mit zien leger op noar de Zoltvlakte en versluig doar tiendoezend man van Seïr.
12 Boetendes nammen Judeeërs nog tiendoezend man leventeg gevangen, dreven dij boven op n hoge rots en smeten heur doar noar beneden zodat zai aalmoal te pletter vuilen.
13 De huursoldoaten dij Amasja votstuurd haar en dij nait mitvochten haren, huilen rooftochten op de steden van Juda, van Samaria tot Bet-Choron tou. Zai vermoordden drijdoezend man en sleepten n bult roofgoud mit.
14 Dou Amasja noa zien overwinnen op de Edomieten weer thoeskommen was, haar hai de ofgodsbeelden van Seïr mitnomen. Hai zette ze overènd as zien aigen goden, hai boog zok der veur deel en hai brochde der ovvers veur.
15 Dou wer de HEER verbraand op Amasja en hai stuurde n profeet op hom òf, dij hom vruig: “Woarom zuik ie joen steun bie dat volk heur goden dij èns nait in stoat wazzen heur aigen volk oet joen haand te redden?”
16 Mor dou profeet tegen hom sprak, zee Amasja tegen hom: “Bistoe aansteld as roadsman van de keunenk? Schaai toch oet, ik kin die ja wel vermoorden loaten.” Dou schaaidde de profeet der mit oet. Hai zee: “Ik verneem ja al dat God van plan is joe in t verdaarf te steuten, omreden ie hebben zoks ja doan en ie hebben nait noar mien road lustern wild.”
17 n Zet loater overlegde keunenk Amasja van Juda mit zien roadslu en hai stuurde n bericht noar Joäs, zeun van Joächaz, zeun van Jehu, keunenk van Israël: “Kom, wie mozzen ais vechten om t staarkste!”
18 Mor Joäs, keunenk van Israël, stuurde as antwoord aan keunenk Amasja van Juda: “Op n moal stuurde n stiekel op de Libanon aan n ceder t veurstel: 'Geef joen dochter toch aan mien zeun as vraauw.' Mor dou kwam der n wild daaier van de Libanon langs en vertrapte dij stiekel.
19 Ie zeggen bie joezulm: Ik heb Edom versloagen, en nou zuik ie in joen overmoud noar nog meer eer. Blief toch laiver thoes! Woarom zol ie t ongelok opzuiken en joen volk Juda mitslepen in joen ondergang?”
20 Mor God haar t zo regeld, dat Amasja nait lustern wol. Omdat zai zok noar de goden van de Edomieten richt haren, wol God heur aan de vijand overgeven.
21 Dou trok keunenk Joäs van Israël der op oet om bie Bet-Semes dat in Juda ligt, zien krachten te meten mit Amasja, keunenk van Juda.
22 De Judeeërs werden deur de Isrelieten versloagen, ze gingen aalmoal op loop noar heur tènten.
23 Keunenk Joäs van Israël nam Amasja, keunenk van Juda, zeun van Joäs, dij weer n zeun van Joächaz was, bie Bet-Semes gevangen en hai nam hom mit noar Jeruzalem. Doar sleupte hai n stok muur van vaaierhonderd èl, van Efraïmpoort òf tot aan Houkpoort tou.
24 Wieder nam hai aal t gold en zulver oet tempel mit en t tempelraif dat in t hoes van God bie Obed-Edom opburgen lag en ook de schatten oet t keunenkliek pelaais. Dou ging hai noar Samaria weerom en nam n man of wat as giezeloars mit.
25 Noadat keunenk Joäs van Israël, zeun van Joächaz, oet tied kommen was, leefde Amasja, zeun van Joäs, keunenk van Juda, nog vieftien joar.
26 Aal aander verhoalen van Amasja stoan ja van t begun tot t èn opschreven in t bouk van de keunenks van Juda en Israël, is t nait zo?
27 Van tied òf aan, dat Amasja de HEER rug toudraaide, wer der in Jeruzalem n soamensweren tegen hom op taauw zet en hai ging op loop noar Lachis, mor ze kwammen hom achternoazetten en doar muiken ze hom dood.
28 Ze huilen hom mit peerden op en brochten hom noar de Davidstad en begruiven hom bie zien veurolden.
01t Haile volk van Juda muik Uzzia, dij dou zestien joar old was, keunenk in stee van zien voader Amasja.
02Noadat de keunenk bie zien veurolden begroaven was, verstaarkte Uzzia Elat en brochde dij stad weer onder t bestuur van Juda.
03Uzzia was zestien joar dou hai keunenk wer. Hai regaaierde twijenfiefteg joar in Jeruzalem. Zien moeke, dij ook oet Jeruzalem kwam, haitte van Jecholja.
04Hai dee wat goud was in de ogen van de HEER, net zo as zien voader Amasja doan haar.
05Hai richtte zok noar God zolaank as Zecharja leefde, dij hom leerd haar in ontzag veur God te leven. In dij tied, dou hai zok noar de HEER richtte, zörgde God der veur dat hom t veur de wind ging.
06Hai trok ter op oet om tegen de Filistijnen te vechten. Hai sluig goaten in de muren van Gat, Jabne en Asdod, en baauwde vestings bie Asdod en in kontrainen van de Filistijnen.
07God hulp hom in zien oorlog tegen de Filistijnen en tegen de Arabieren dij in Gur-Baäl woonden, en tegen de Meünieten.
08De Ammonieten betoalden Uzzia belasten. Zien gezag ging hail tot de grèns mit Egypte, hai was ja n boetengewoon machteg man worden.
09Uzzia baauwde toorns in Jeruzalem aan Houkpoort, aan Daalpoort en aan de Punt, en verstaarkte ze.
10 Wieder baauwde hai vestingtoorns in de wildernis. Hai luit n hail bult putten oetkappen veur zien aibels grode vijstoapel. In de leegtes en op de hoogvlaktes haar hai baauwboeren in dainst en droevekwekers op de baargen en in de vruchtboare vlaktes, hai was ja n echte laifhebber van landbaauw.
11 Wieder haar Uzzia beschikken over n leger van kundege soldoaten, kloar veur de oorlog, en in ofdailens indaild deur zien siktoares Jeïel en schriever Maäseja. Dij ofdailens stonden onder t opperbevel van Chananja, ain van de bevelhebbers van de keunenk.
12 Bie dij dappere soldoaten wazzen zesentwinneghonderd femilie-oldsten.
13 Dij haren zeggenschop over n legermacht van drijhonderdzeuvendoezend viefhonderd kundege soldoaten dij de keunenk hulpen tegen zien vijanden.
14 Uzzia haar der veur zörgd dat t haile leger beschikken haar over schilden, speren, helms, paanzers, bogen en slingers-mit-stainen.
15 In Jeruzalem luit hai op toorns en op houken van muren nij oorlogstuug hènzetten, apperoaten veur t schaiten mit pielen en t slingern van dikke stainen. Zo wer hai wied en zied bekend en wer hai van ale kanten wonderboarliek hulpen, totdat hai n machteg man worden was.
16 Mor dou hai zo machteg worden was, kreeg hai t zo hoog in kop dat hai doardeur maal te moat kwam. Hai overtreedde t gebod van de HEER, zien God, en ging toch zulm tempel in om roekerij te branden op t reukovveraltoar.
17 Priester Azarja ging hom achternoa mit tachteg priesters van de HEER, aalmoal fikse kerels.
18 Ze gingen om keunenk Uzzia tou stoan en zeden tegen hom: “t Komt joe nait tou, Uzzia, om wierook te branden veur de HEER. Dat is allain aan de priesters, noazoaten van Aäron, dij doartou wijd binnen. Goa tou tempel oet, want ie bezundegen joe. Dat zel joe nait tot eer aanrekend worden bie God, de HEER.”
19 Uzzia dij mit t wierookvat in haand kloarston om t aan te steken, wer glìnne kwoad. Mor in tied dat hai zo tegen de priesters tekeer ging, kreeg hai inainen n meloatse plek veur op zien kop. Priesters dij bie t reukovveraltoar stonden, konden t ook goud zain.
20 Dou hogepriester Azarja en aal dij aander priesters dat zagen, kwammen ze noar hom tou en zagen dat hai n meloatse stee veur op kop haar. Ze juigen hom doar votdoalek vandoan. Haizulm wol ook ja zo gaauw as t mor kon noar boeten tou, omdat de HEER hom zo slim sloagen haar.
21 Keunenk Uzzia bleef tot zien dood tou meloats. En omdat hai meloats was, woonde hai apaart van aander lu, hai mog nait meer bie t hoes van de HEER kommen. Zien zeun Jotam haar t beheer over t keunenkliek hoes en dij regaaierde t laand en volk ook.
22 Aal t aander over Uzzia is van t begun tot t èn optaikend deur profeet Jesaja, zeun van Amos.
23 Dou Uzzia sturf, wer hai begroaven bie zien veurolden, mor op n apaart stok grond bie de groaven van de keunenks, want ze zeden: “Hai was ja meloats.” Zien zeun Jotam wer keunenk in zien stee.
01Jotam was vieventwinneg joar dou hai keunenk wer. Hai regaaierde zestien joar in Jeruzalem. Zien moeke was Jerusa, n dochter van Sadok.
02Hai dee wat goud was in de ogen van de HEER, noar t veurbeeld van zien voader Uzzia. Mor tempel van de HEER binnendringen dee hai nait. t Volk ging in tied deur mit zien verdurven levent.
03Jotam baauwde de Bovenpoort aan tempel van de HEER en hai luit aan stadsmuur van Ofel n bult opknappen.
04Hai luit vestingsteden baauwen in de baargen van Juda en börgen mit wachttoorns in de bozzen.
05Hai begunde n oorlog tegen de keunenk van de Ammonieten en wer hom de boas. De Ammonieten mozzen hom dat joar honderd talent zulver, tiendoezend kor waait en tiendoezend kor gaarst aan oorlogslasten levern. Dat brochten ze hom ook in t twijde en daarde joar.
06Zodounde wer Jotam n machteg man. Dat kwam omdat hai zok bie zien haile handel en wandel noar de HEER, zien God, richtte.
07Aal t aander over Jotam, over zien oorlogen en zien doun en loaten, staait ja aal optaikend in t bouk over de keunenks van Israël en Juda.
08Hai was vieventw
