Daniël Do
01In t daarde joar van keunenk Cyrus van Perzië wer aan Daniël, dij Beltesassar nuimd wer, n bosschop openboard. Dij tieden was betraauwboar en der wer dikke oorlog mit aankundegd. Deur n vizioun kreeg e bosschop onder t verstand.
02In dij doagen was ik, Daniël, drij volle week in raauw.
03Lekker eten at ik nait, vlaais en wien kwammen mie nait over lippen, en ik verzörgde mie haildaal nait tot dat ter drij week om wazzen.
04Op vaaierntwinnegste dag van eerste moand, dou k aan kaant van grode revier Tigris touhuil,
05keek ik op en zag n manspersoon. Hai haar linnen klaaier aan, mit n raim om zied dij moakt was van gold oet Ufaz.
06Zien liggoam was net turkoois, zien gezicht leek op n weerlicht en zien ogen wazzen net vuurfakkels. Zien aarms en vouten glommen as gladpoetst koper en t geluud van zien woorden klonk zo haard of der n mennegte raip.
07Allenneg ik, Daniël, zag dat vizioun. Manlu dij bie mie wazzen, zagen t vizioun nait, mor ze werden aal kèl van schrik, dat ze trokken aan hakken en kropen bezied,
08ik bleef allenneg over. Dou k dat geweldege vizioun zag, kon k nait meer, k wer zo wit as n liek, k was tou niks of naks meer in stoat.
09Ik heurde t geluud van zien woorden, mor mit dat ik dij heurde, vuil k sevveloos op grond – laankoet.
10 Dou kwam der n haand mie aan en trillend kwam k op handen en vouten omhoog.
11 Man zee tegen mie: “Daniël, beste kerel, luster noar mien woorden dij ik tegen die zeggen zel en kom in t èn, want ik bin noar die toustuurd.” Dou hai dat tegen mie zee, kwam ik trillend in t èn.
12 “Wees nait baang, Daniël,” zee e, “want van eerste dag òf aan dastoe die der tou zet hest om die in ale nederghaid veur God deel te boegen en zodounde inzicht te kriegen, is dien beden verheurd. Om dij woorden van die bin ik nou kommen.
13 Mor vorst van t keunenkriek van Perzië het mie ainentwinneg doagen tegenholden veurdat Michaël, ain van vernoamste vorsten, mie helpen kwam dou ik ter doar, bie keunenks van Perzië, zo allenneg veur ston.
14 Ik bin kommen om die inzicht te geven in wat dien volk in leste doagen overkommen zel. t Is vannijs n vizioun dat over toukomst gaait.”
15 Dou hai dat tegen mie zee, ston ik noar grond te stoaren en kon gain woord oetbrengen.
16 Der kwam ain dij net op n mensk leek, mien lippen aan. k Dee mond open en begunde te proaten. “Meneer,” zee k tegen dij veur mie ston, “dit vizioun moakt mie doodsbenaauwd, k heb gain kracht meer over.
17 Hou kin ik, meneer zien knechtje, meneer aantoalen? k Heb nou haildaal gain kracht meer, der is gain oam in mie over.”
18 Dou kwam hai dij net op n mensk leek, mie nog ais aan en gaf mie kracht.
19 “Nait baang wezen, beste man!” zee e. “Ik wèns die vree, wees staark nou, joa, wees staark!” Dou e zo tegen mie pruit, vuilde ik mie staarkt en k zee: “Meneer, spreek mor! Ie hebben mie staark moakt.”
20 Dou zee e: “Waistoe woarom ik bie die kommen bin? Gaauwachteg mout ik weeromgoan om mit vorst van Perzië te vechten. Zo gaauw as ik kloar mit hom bin, is vorst van Griekenlaand aan beurt.
21 Mor eerst zel ik zeggen wat of ter in t bouk van woarhaid opschreven staait. Gainain dij mie helpt in mien stried tegen dij vorsten, behaalve Michaël, dien vorst.
01In t eerste joar van Darius de Mediër, heb ik hom hulpen en tou steun west.
02En nou zel k die woarhaid vertellen.
Der zellen nog drij keunenks in Perzië aantreden en vaaierde zel aal aandern in riekdom overtrevven. As e wegens zien riekdom macht kregen het, zel e ales en elk opzetten tegen t keunenkriek van Griekenlaand.
03Den zel der n boaskeunenk aantreden dij mit groot gezag regaaiert en dut wat of e wil.
04Mor nog mor naauw is e aantreden, of zien keunenkriek stört in nkander en wordt opdaild noar ale vaaier windstreken. t Zel nait aan zien noazoaten kommen en ook nait zo machteg wezen as dou e zulm regaaierde. Zien keunenkriek wordt ja oetnkander ropt, t komt aan aandern as zienent.
05Keunenk van t Zuden zel staark worden, mor ain van zien vorsten wordt nog staarker as hai en zel in zien stee regaaiern; zien heerschoppij zel n dikke heerschoppij wezen.
06Noa verloop van joaren sloeten ze n verbond mit nkander: keunenk van t Zuden zien dochter zel traauwen mit keunenk van t Noorden om vree te bezegeln. Mor zai zel heur invloud nait holden kinnen en zien macht zel net zo min in stand blieven. Op n bepoald ogenblik wordt ze oetleverd, krekt as heur gevolg, mit man dij heur verwekte en man dij heur tou vraauw nam.
07Ain van heur volk komt in dij zien stee, trekt op tegen t leger en komt mit geweld in keunenk van t Noorden zien bolwaark; hai wordt heur de boas.
08Alderdeegs heur goden, heur goten beelden en heur kostboar spul van zulver en gold sleept e as roofgoud mit noar Egypte tou. Den let e keunenk van t Noorden n joar of wat mit vree.
09Dij, op zien beurt, zel t riek van keunenk van t Zuden binnenvalen, mor noaderhaand zel e noar zien aigen laand weeromgoan.
10 Zien zeuns zellen zok kloarmoaken veur de stried en n rommel dikke legers bie nkander hoalen. Ze kommen der mit opzetten, broezen as n wottervloud overaal deurhèn en kommen bie n twijde veldtocht stoef bie t bolwaark van vijand.
11 Dit taargt keunenk van t Zuden. Hai trekt ter op oet en gaait aan t vechten mit keunenk van t Noorden. Dij brengt n haile tjucht volk op n bainen, mor dat vaalt in handen van zien tegenstander.
12 As haile mennegte votveegd is, krigt keunenk van t Zuden t hoog in kop, tiendoezenden maait e deel, mor toch is e nait staark.
13 Vannijs brengt keunenk van t Noorden n dikke koppel volk op n bainen, groder nog as eerste moal. Noa n joar of wat trekt e op mit n dik leger, grofdoadeg bewoapend.
14 In dij tied kommen der n haile sjène tegen keunenk van t Zuden in opstand. Rebuliemoakers oet joen aigen volk steken kop op en zo zel n veurzeggen oetkommen. Mor ze zellen strovveln.
15 Keunenk van t Noorden zel kommen, n waal opsmieten en n verstaarkte stad innemen. Legers van t Zuden kinnen t nait holden, alderdeegs beste troepen binnen nait staark genog om t op n bainen te holden.
16 Dij op hom aan komt, kin mor doun wat of e wil, der is gainent dij t tegen hom holden kin. Hai krigt vaaste vout in t Pronkjelaand. Doar moakt e aigenhandeg doan waark.
17 Hai onnaaiert nog wieder op te trekken tegen zien vijand. Haile macht van zien riek zet e der bie in. Doarveur treft e n vergeliek mit hom. Hai geft hom n dochter as vraauw om zo zien riek te gronde te richten, mor t gaait hail aans en t wil hom nait belokken.
18 Den let e zien oog valen op landen aan zeekaant en verovert der n bult van. Mor n veldheer moakt n èn aan zien onbeschoamd optreden, zunder dat t ter hom noar vergoan zel.
19 Doarnoa keert hai zok tegen börgen in zien aigen laand, mor hai strovvelt en vaalt. Men zugt hom nait weerom.
20 Veur hom in stee staait ter n keunenk op dij der ain op oetstuurt om sinzen te innen tou eer en glorie van t keunenkriek. Mor noa n dag of wat wordt e vermorzeld, aalhouwel nait deur kwoadens of deur vechterij.
21 Veur hom in stee staait ter n verachtelke kerel op, eer van t keunenkschop is hom nait verlaind. Hai komt van niks en naargens en wait zok deur zien gloepstreken van t keunenkschop meester te moaken.
22 Aanstromende legers worden deur hom votspould en verrinnewaaierd, en n laaider van t verbond krekt zo.
23 Zo gaauw as men zok mit hom verbindt, wordt men deur hom bedrogen. Zo komt e der bovenop en wordt e machteg, ook al het e mor n beetje volk achter zok.
24 Rompslomps komt e vruchtboarste dailen van t kontraain binnenvalen en dut wat of zien voader nooit doan het en zien veurvoaders net zo min: roofspul, plundergoud en riekdom streudt e oet onder zien aanhangers. Ook tegen börgen brudt e plannen oet, mor dat duurt mor eefkes.
25 Den richt e zien kracht en aandacht op keunenk van t Zuden en trekt ter mit n dik leger op òf. Keunenk van t Zuden zel zok opmoaken veur t gevecht mit n hail groot en staark leger, mor standholden zel e nait kinnen, want men beroamt aansloagen tegen hom.
26 Aigenste lu dij zien brood eten, breken hom, zien leger wordt votveegd en der valen n bult doden.
27 Baaide keunenks hebben kwoad in t zin, al zitten ze mit zien baaident aan ain toavel. Ze belaigen nkander mor ze hebben der gain wil van, want bestemde tied is nog nait aanbroken.
28 Den gaait e weerom noar zien laand mit n baarg goud, zien haart keerd tegen t haaileg verbond. Zo zel e optreden en noar zien laand weeromgoan.
29 Op bestemde tied zel e vannijs t Zuden binnenvalen, mor twijde moal verlopt aans as eerste.
30 Schepen van Kittiërs kommen hom in muit voaren, dat hai let moudveren hangen en gaait weerom. Ainmoal der weer, keert e zien grammiedeghaid tegen t haaileg verbond en wait gebruuk te moaken van heur dij t haaileg verbond verzoaken.
31 Hai brengt legers op n bainen. Dij zellen t haailegdom, de vesting, onthaailegen, t ovver dat aal doage brocht wordt aan zied zetten en n verwoestende ofgriezen oprichten.
32 Dij zok nait holden aan t verbond, perbaaiert e op slaauwe menaaier ofvaleg te moaken, mor lu dij heur God traauw binnen, zellen zok krachtdoadeg verzetten.
33 Verstandege lu maank t volk brengen n haile bult tou inzicht, mor n tiedlaank worden ze mit vuur en mit sweerd bestreden, vastzet en plunderd.
34 As ze onder t voutvolk roaken, kriegen ze n beetje hulp, al zellen n bult zok gloeps bie heur aansloeten.
35 Mor ook paardie van verstandege lu kommen te strovveln. Dat ze zo schoond worden maggen, zift en zuverd, want bestemde tied is ter nog nait heer.
36 Keunenk dut wat of e wil. Hai wordt grootsk en stelt zokzulm hoger as elke god. Tegen God van goden zegt e ongeheurde dingen. t Zel hom goudgoan tot grammiedeghaid hoogte kregen het. Want wat of besloten is, mout deurgoan.
37 Ook op goden van zien veurolden geft e gain acht, ook nait op god dij vraauwlu geern lieden maggen, net zo min op wat veur god den ook, want hai stelt zokzulm boven ale goden.
38 In stee doarvan vereert hai god van börgen. Mit gold, zulver, edelstainen en aander kostboar goudje vereert hai n god dij zien veurvoaders nooit kend hebben.
39 Verstaarkte börgen vaalt e aan mit vremde god zien hulp. Aal dij hom erkennen, overloadt e mit eer. Hai moakt heur boas over n haile sjène volk, as belonen paart e heur grond tou.
40 In èndtied zel keunenk van t Zuden mit hom sloags roaken en keunenk van t Noorden zel op hom ofstörmen mit woagens en ruters op peerd en n haile bult schepen. Hai zel landen binnenvalen en der as n overstromen deurhèn broezen.
41 Ook t Pronkjelaand vaalt e binnen. n Haile bult kommen onder vouten te laande, mor dizzent zellen hom ontkommen: Edom, Moäb en t grootste dail van Ammonieten.
42 Hai stekt handen oet noar n bult landen. Egypte zel hom ook nait ontkommen.
43 Hai speult boas over gold- en zulverschatten en over ale kostboarheden van Egypte. Libiërs en Ethiopiërs volgen in zien voutstappen.
44 Mor geruchten oet t oosten en t noorden vandoan zellen hom opschrikken en in glìnne gram zel hai der op oettrekken om n haile sjène te vernailen en te verrinnewaaiern.
45 Hai zel zien stoatsietènten opzetten tussen zee en baarg van t haaileg Pronkjewail. Mor den komt e aan zien èn, zunder dat ain hom helpt.
01In dij tied zel Michaël opstoan, de grode vorst, dij kinder van joen volk biestaait. Der zel n tied van benaauwdens wezen zo as ter nait west het sunt volken bestoan. In dij tied zel joen volk – aalmoal dij in t bouk aanschreven stoan – red worden.
02Veul van heur dij sloapen in stof van eerde zellen wakker worden, paardie veur n aiweg levent, aander tou schimp, schaande en aiwege ofgries.
03Verstandege lu zellen blinken as glaans van t hemelverwulf en dijent dij veul mensken tou gerechteghaid brocht hebben, zellen stroalen as steerns, veur aiweg en aaid.
04Mor, Daniël, hol doe dizze woorden gehaaim! Verzegel dit bouk aan èndtied tou. n Bult zellen enter-de-twenter op zöcht goan en inzicht zel aanwazen.”
05Dou zag ik, Daniël, twij aandern stoan, ain aan diskaant revier, aander aan aanderkaant.
06Ain van heur zee tegen man in t linnen boven t wotter van revier: “Hou laank duurt t nog tot t èn van dizze wonderboarlieke dingen der heer is?”
07Dou heurde ik man in t linnen boven t wotter van revier, spreken. Hai stook baaide handen omhoog noar hemel en swoor bie hom dij aiweg leeft: “Ain tied, n dubbelde en n haalve tied: as ter n èn komt aan t verbriezeln van t haaileg volk zien macht, den zellen aal dizze dingen wezen.”
08Ik heurde, mor ik begreep t nait en zee: “Meneer, wat is t èn van aal dizze dingen?”
09Mor hai zee: “Goa vot, Daniël, want dizze dingen blieven bezied en verzegeld aan èndtied tou.
10 n Bult zellen zift, zuverd en schoonmoakt worden, mor gemaine lu blieven gemain doun. Gainent van gemaine lu zellen t onder t verstand kriegen, mor verstandege mensken dij zellen t begriepen.
11 Vanòf t ogenblik dat t doagelks ovver aan zied zet wordt en verwoestende ofgriezen deelzet, zellen der twaalfhonderdtnegenteg doag verlopen.
12 Gelokkeg is mensk dij wachten blift en dattienhonderdvievendatteg doag hoalt.
13 Mor doe, goa t èn in muit. Doe zelst te rusten goan en aan t èn van doagen opstoan, dastoe tou dien bestemmen komst.”
